Yenidoğan sarılığı denilen sarılık türü, normal zamanda yani 9,ayını doldurarak dünyaya gelen %60’ında prematüre yani 9 ay dolmadan erken doğan bebeklerin ise %80’inde görülür. Oluşan her sarılık ise bebekte bir hasarın habercisi değildir, sadece kontrol edilmeyen ve gerekenden daha uzun süren sarılıklarda kalıcı hasara yol açmaktadır. Medistate Hastanesi Yenidoğan Yoğun Bakım Uzmanı Dr. Fatma Çakmak Çelik, bizlere yeni doğan sarılığı hakkında gereken bilgileri ve ne yapılması gerektiği hakkında bilgiler verdi.
Yenidoğan sarılığı bebek için zararlı mı?
Yenidoğan sarılıklarının büyük çoğunluğu fizyolojik sarılık diye adlandırılan sarılık çeşidi olduğunu ve tedavi gerektirmediğini söyleyen Dr. Çelik, “çoğu bebek için fizyolojik sarılık tedavi gerektirmiyor ve kısa zamanda kendiliğinden geçiyor. Fakat, durum bu şekilde olsa da bu sürecin düzenli olarak bir hekim veya hemşirenin gözlemi altında olması gerekir. Çünkü bebeğin kanında her an bilirubin miktarının ani şekilde yükselmesi ve bu durumda bebeğin beyinde büyük hasarlara neden olabilir” dedi. Yenidoğan sarılığının önüne geçilmemesi halinde ise kernikterus denilen bir çeşit hastalığın bebekte oluşabileceğini anlattı. Dr. Çelik, bu tip durumların anlaşılabilmesi için bebeğin güçsüz hareketler , çok zayıf ağlamalar, güçsüz ve zorla emmeler, kusma ve yanında ateş yükselmesi gibi belirtiler bebekte anlaşıldığında an vakit kaybetmeden bir hekime başvurulması gerektiğini söyledi.
Hangi durumlarda ileri tetkik ve tedavi gerekir
Bebeklerde oluşan fizyolojik sarılığının ise doğum gerçekleştikten sonra ilk 24 saatten içinde görüldüğünü, tedavi edilmeden ve kendiliğinden kolayca geçtiğini anlatan Dr. Çelik, “Patolojik denilen sarılık türü ise doğum gerçekleştikten sonra geçen ilk 24 saatte başlar ve tedavi olması gereken bir durumdur. Tam zamanında doğan bebekte bir hafta kadar , erken doğan prematüre bebekte ise iki haftadan daha uzun sürer. Bunun nedenleri arasında ise Kan uyuşmazlıkları, annenin hamilelikte enfeksiyon yaşaması , gebelikte kontrolsüz ilaç alımı doğum travması patolojik sarılık sebebi arasında yer almaktadır.” şeklinde konuştu.
Bebeğin kontrollerinin her zaman düzenli ve sistematik şekilde olması her zaman çok önemli olduğuna değinen Dr. Fatma Çakmak Çelik, bebeğin anne ve babasına kavuştuğu zamandan itibaren sarılık riski yönünden sık sık kontrol edilmesi gerektiğini anlatarak, “Bebekte ki sarılığın doğumdan ilk 24 saat içerisinde görülüp görülmediği teşhis edilmesi açısından çok önemli bir bilgi olduğunu , çünkü bu durumun ayırt edici ve özelliği belirtici durumuna sahip. Bu zaman içerisinde aile emin olamıyor ise hemen bebeğin tamamen kıyafetlerini çıkarıp gün ışığını iyi alan bir cam kenarında çıplak gözle kontrol edilmesini öneririm” diye konuştu.
Bebeklerde hangi durumlarda sarılığa dikkat etmek gerekir
- Zamanı gelmeden prematüre doğan bebeklerde
- Doğum anında kafa derisi altında kanama olan bebeklerde
- Doğumdan sonra 24 saatte sarılığa saptanan bebeklerde
- Emme sorunu yaşayan ve buna bağlı beslenemeyen bebeklerde
- Bebeğin sarılığı 2 hafta kadar veya daha uzun sürmüş olan bebeklerde
Kardeşlerinin de sarılık geçirerek ışın tedavisi almış olan bebeklerde dikkatli olmak gerekir.
